Một số biện pháp rèn luyện kỹ năng làm văn tả cảnh cho học sinh lớp 6 – Kinh nghiệm dạy học

Một số giải pháp rèn luyện kiến thức và kỹ năng làm văn tả cảnh cho học viên lớp 6.

1 / Lí do chọn giải pháp

M.Goóc – ki nói : “ Văn học giúp con người hiểu được bản thân mình, nâng cao niềm tin vào bản thân mình và làm nảy nở ở con người khát vọng hướng tới chân lý ”. Phải chăng Văn học chính là đôi cánh để các em đến với mọi thời đại văn minh, với mọi nền văn hoá, kiến thiết xây dựng trong các em niềm tin vào đời sống, vào con người, trang bị cho các em vốn sống, hướng các em tới đỉnh điểm của chân, thiện, mỹ. Bởi vậy, người giáo viên dạy Văn tất cả chúng ta chính là người đóng vai trò quan trọng nhất trong việc giúp các em hiểu được, thấy được cái hay, cái đẹp của Văn học, kích thích được sự hứng thú học môn Văn cho học viên. Vì lẽ đó, mà người giáo viên cùng toàn xã hội phải có nghĩa vụ và trách nhiệm gieo trồng những hạt giống tốt để thu hoạch hoa thơm trái ngọt về cả tri thức và đạo đức. Với môn Ngữ văn thì hạt giống tốt đó không chỉ riêng nội dung ý nghĩa thâm thúy từ mỗi bài học kinh nghiệm hay một khái niệm Tiếng Việt nào đó mà học viên cần phải có được những kiến thức và kỹ năng tốt để làm một bài văn một cách thành thạo.

Làm văn là việc làm mà nhiều học viên giờ đây vừa cảm thấy khó vừa không có hứng thú nhưng vẫn không hề trốn tránh mỗi khi đến kì kiểm tra và thi. Thực chất thì việc làm văn có khó khăn vất vả và tẻ nhạt đến mức như vậy không ?

Tôi nghĩ rằng nếu biết cách thì bất kỳ học viên nào cũng hoàn toàn có thể làm được những bài văn từ đạt nhu yếu đến đạt nhu yếu cao chỉ cần các em có ý thức rèn luyện kĩ năng. Do vậy, là một giáo viên giảng dạy bộ môn Ngữ văn ngoài việc cung ứng nội dung bài dạy theo hướng dẫn sách giáo khoa, sách giáo viên và chuẩn kỹ năng và kiến thức, kĩ năng tôi rất chăm sóc đến chiêu thức rèn kĩ năng hành văn cho học viên. Đặc biệt là đối tượng người tiêu dùng học viên lớp 6. Việc rền luyện kĩ năng làm văn tả cảnh rất thiết thực cho phần làm văn trong chương trình Ngữ văn lớp 6 – học kì II. Việc rèn luyện kĩ năng làm văn tả cảnh không chỉ giúp các em làm được một bài văn miêu tả đúng và hay mà theo tôi còn là việc tháo gỡ những vướng mắc, xóa đi mặc cảm ngại học Văn của một số ít học viên lúc bấy giờ.

Vì vậy, với đề tài này, tôi muốn một phần nâng cao chất lượng bộ môn Ngữ văn đồng thời, qua đó kiến thiết xây dựng và tăng trưởng tình yêu với môn Văn trong nhà trường cho học viên. Giúp các em có được tình yêu với những cảnh vật thông thường như : dòng sông, cánh đồng, mái trường, … Rộng hơn là tình yêu quê nhà, tình yêu quốc gia. Lý do trên đây khiến tôi mạnh dạn chọn đề tài : “ Một số giải pháp rèn luyện kiến thức và kỹ năng làm văn tả cảnh cho học viên lớp 6 ”

2 / Nội dung và phương pháp triển khai :

Thứ nhất : xác lập đúng nhu yếu của đề bài để có hướng làm bài tốt nhất

Việc tiên phong tôi luôn hướng học viên tới việc làm rất quan trọng là cách xác lập dúng nhu yếu của đề bài. Việc xác lập đúng nhu yếu của đề bài là một việc làm rất quan trọng. Vậy muốn làm được điều này học viên phải làm như thế nào ? Trước hết giúp học viên hiểu : đề tài, chủ đề của bài văn sẽ quyết định hành động cách quan sát, tìm ý, sắp xếp ý và cách diễn đạt của bài văn. Nếu không nắm vững nhu yếu của đề ra thì bài văn các em viết sẽ đi chệch hướng và sẽ không đạt nhu yếu. Thực tế nhiều học viên làm bài lạc đề, xa đề là vì lẽ đó. Vì thế việc giáo viên cần làm tiên phong là rèn luyện cho học viên cách tìm hiểu và khám phá đề để xác lập đúng nhu yếu của đề. Các nhu yếu của đề đều nằm trong hàng loạt “ lời văn ” của đề ra. Vậy tiên phong là tìm những từ ngữ biểu lộ nhu yếu của đề bằng cách vấn đáp các câu hỏi :

– Tả cái gì ? ( xác lập đối tượng người dùng ).

– Tả như thế nào ? ( xác lập đặc thù, đặc thù của đối tượng người dùng ).

– Tả khi nào ? Ở đâu ? ( xác lập thời hạn, khoảng trống )

– Tả để làm gì ? ( xác lập mục tiêu miêu tả )

Khi vấn đáp được các câu hỏi này các em sẽ xu thế được bộ xương, cái khung của bài văn.

* Ví dụ : Đề ra : Em hãy miêu tả cảnh buổi sáng đẹp trời trên quê nhà em.

Với đề bài trên giáo viên cần cho học viên biết đây là một dạng đề miêu tả cảnh tổng hợp. Vậy thế nào là cảnh tổng hợp ? Giáo viên phải chỉ rõ cho học viên thấy cần xác lập cảnh tổng hợp nhờ những từ ngữ nào ? Đề nhu yếu tả cảnh tổng hợp thường tiềm ẩn những từ ngữ như : “ một vùng quê, quê nhà em hay cảnh nơi em ở … ” Cảnh tổng hợp là cảnh như thế nào ? Là cảnh gồm nhiều cảnh nhỏ, cảnh lẻ, cảnh có cả hình ảnh con người … Những cảnh nhỏ của quê nhà thường là : Cánh đồng, dòng sông, con đường, khu vườn … Tiếp sau đó là giúp học viên xác lập, tưởng tượng được đơn cử là cảnh cần miêu tả ở thời hạn nào ? ( mùa nào, khi nào.. ), khoảng trống nào ? Cảnh đố như thế nào ? …

Xác định được đúng nhu yếu của đề như ví dụ trên tôi tin chác rằng sẽ giúp các em rất nhiều trong việc định hình được đối tượng người tiêu dùng miêu tả.

Thứ hai : Cách quan sát đối tượng người tiêu dùng.

Việc quan sát đối tượng người dùng là một việc làm không hề thiếu trong văn miêu tả, đặc biệt quan trọng là văn tả cảnh. Nhưng quan sát như thế nào ? Quan sát bằng cách nao ? Vì sao phải quan sát ? Đó là những câu hỏi tiên phong đặt ra bắt buộc học viên phải vấn đáp được và sau đó thực thi theo câu vấn đáp.

Như vậy, theo tôi quan sát thì hoàn toàn có thể hướng học viên quan sát bằng hai cách trong thực tiễn nhất đó là :

– quan sát trực tiếp

– quan sát gián tiếp

Còn quan sát như thế nào ? Thì thường thì ta chỉ nhận thấy được từ những bài làm đơn cử của học viên là các em hầu hết chỉ biết quan sát bằng thị giác vì các em chỉ hiểu quan sát thì chỉ là nhìn thấy mà thôi. Các em đâu có hiểu được rằng để viết được bài văn miêu tả hay thì ngoài quan sát bằng thị giác yên cầu còn phải quan sát bằng tổng thể các giác quan khác như : thính giác, khứu gác, vị giác, xúc giác … Ví dụ : khi miêu tả cảnh buổi sáng đẹp trời trên quê nhà em. Thì đâu phải em chỉ nhìn thấy những chú chim đang đậu trên những cành cây kia mà em còn nghe thấy tiếng hót líu lo của chúng nữa cơ mà. Hay em không chỉ nhìn thấy hoa cà phê nở bạt ngàn trắng xóa mà em còn ngửi thấy hương thơm dịu nhẹ của nó nữa. Hơn nữa em còn cảm nhận được cả mùi vị thơm ngon của nó … Quan sát là như vậy, các em phải biết quan sát bằng tát cả các giác quan rồi cùng với cảm hứng, trí tưởng tượng của mình học viên sẽ liên tưởng, tưởng tượng ví von so sánh vẽ lên được những bức tranh vạn vật thiên nhiên kì thú bằng ngôn từ làm chúng hiện lên trước mắt người đọc, người nghe một cách đơn cử, sinh động, mê hoặc.

Như vậy nếu không quan sát thì ta sẽ không nhìn, nghe, cảm nhận được …

Thứ ba : Cách tìm ý cho bài văn tả cảnh

Bao giờ cũng vậy, sau khi học viên đã xác lập đúng nhu yếu của đề, xác lập đúng chuẩn đối tượng người dùng cần miêu tả chắc như đinh học viên vẫn chưa hoàn toàn có thể định hình được hướng đi cho bài viết. Vậy để làm được việc này tôi đã hướng dẫn học viên bước tìm ý cho bài văn tả cảnh như sau :

– Bao giờ cũng vậy, thường tuân theo một trình tự đó là : Tìm ý bao quát khoảng trống của cảnh chung sẽ tả, sau đó đi đến đơn cử ( sẽ có những cảnh nào ? Cảnh như thế nào ? )

– Như ta đã biết miêu tả là phải vẽ lên bức tranh bằng ngôn từ. Vậy bao quát không gan cảnh được coi là một thao tác rất quan trọng trong việc định hình tâm thế cũng như nhãn thế cho người chiêm ngưỡng và thưởng thức bức tranh cảnh bằng ngôn từ. Như thế, học viên cần phải nắm được cách viết phần bao quát khoảng trống của cảnh. Trong thực tiễn tôi thấy không chỉ học viên lớp 6 mà cả học viên lớp 9 tôi chỉ thấy các em thường viết một cách khô khan, cộc lốc, cụt lủn có khi chỉ viết được một đến hai câu cho phần tả bao quát. Nên dù không phải là nghành nghề dịch vụ tự nhiên nhưng tôi đã đưa ra như một công thức dễ nhớ nhất cho học viên như sau :

Để tả bao quát :

+ Trước hết phải có câu xác lập vị trí miêu tả khái quát. Thường là một vị trí cao hơn, xa cảnh TT hơn để hoàn toàn có thể chụp được toàn cảnh miêu tả vào nhãn quan của người quan sát một cách tương đối toàn vẹn.

+ Sau câu văn giúp được người đọc biết được vị trí của người quan sát là những lời nhận xét nhìn nhận khái quát đầy thẩm mỹ và nghệ thuật về cảnh chung đó. Lời văn nhận xét nhìn nhận khái quát đầy thẩm mỹ và nghệ thuật là những lời văn như thế nào ? Đó là những lời văn sử dụng linh động các giải pháp tu từ sao cho cảnh được tả nổi lên đơn cử, sôi động, tự nhiên, hồn hậu, trong sáng … nhưng phải sát hợp với nhu yếu của đề.

* Ví dụ : Tả cảnh quê nhà em vào một buổi sáng mùa xuân : “ Đứng giữa ngọn đồi cao su đặc bạt ngàn giang rộng cánh tay cảm nhận về quê nhà. Ôi! Quê hương tôi đẹp như một nàng tiên đang mỉm cười trước nhân gian. Quê hương Dắc Lắc thân yêu thật ấp áp, thanh thản tràn trề sức sống,.. ”.

– Tiếp đó học viên cần phải nắm ý cốt yếu nhất của một dàn bài văn miêu tả cảnh là còn đơn cử những cảnh nào ? ( Nếu là đề tổng hợp thì cảnh sẽ chia thành nhiều cảnh đơn và cảnh đơn thì lại phải xác lập cảnh đơn sẽ có những điểm điển hình nổi bật gì ? Như thế nao ? Muốn như thế thì người viết phải biết quan sát và dẫn ra được những hình ảnh đơn cử, tiêu biểu vượt trội. Nhưng học viên hầu hết thường sa vào kiểu găp đâu viết đó mà không hề xác lập được rằng là mình đang tả cảnh có mục tiêu là làm nổi lên diện mạo cảnh như thế nào, có làm nổi lên được tư tưởng, chủ đề mà mình đã xác lập ở nhu yếu đề bài không ? Giúp học viên khắc phục được thực trạng đó, tôi đã luyện kĩ năng xác lập, lựa chọn những đặc thù tiêu biểu vượt trội của cảnh sẽ tả cho học viên.

* Ví dụ : Cảnh khu vườn nhà em vào buổi sáng mùa xuân có những đặc thù gì điển hình nổi bật ? Ban đầu giáo viên cho học xác lập chủ đề của cảnh sẽ dựng là cảnh khu vườn như vậy nao ? ( Cây cối xanh tươi, đầy hoa thơm, trái ngọt, tiếng chim hót … rất thanh thản, dân giã mang được vẻ đẹp phong phú của quê nhà yêu dấu. Đặc biệt cảnh mang được dánh dấp của thời hạn khoảng trống mà đề lao lý ( có đặc trưng của mùa xuân ). Sau đó, cho học viên tái hiện vẽ lên từng hình ảnh của khu vườn theo trí tưởng tượng nhưng phải sát với hiện thực.

* Ví dụ : đoạn văn :

“ Tôi ngẫm lại lời của một bài hát mần nin thiếu nhi về mùa xuân. Nhìn qua khung cửa sổ tôi thấy khu vườn nhà tôi đang bước vào xuân. Ôi, mùa xuân xinh đẹp đã về với khu vườn nhà tôi. Toàn khu vườn như được phủ một lớp khăn voan trắng chính bới mưa xuân như rây bột trên cành cây kẽ lá hơn nữa là sắc trắng của những cánh hoa cafe trải bạt ngàn khắp khu vườn. Trong cái tiết trời xuân ấp áp cây cối đua nhau đâm chồi nảy lộc, đơm hoa khoe sắc. Mới sáng, ra vườn tôi đã thấy rộn ràng tiếng chim. Tiếng lích tích của mấy chú chim sâu đang thoăn thoắt chuyền cành. Tiếng ri ri của mấy chú sẻ đang vui tươi cùng nhau đón rước một ngày mới, … ”

Với cách làm như trên tôi đã cho học viên rèn luyện tìm đặc thù cho nhiều cảnh khác nhau với những thời hạn, khoảng trống phong phú. Các em được rèn luyện dưới hình thức thi nhau tìm đặc thù. Còn giáo viên mạng lưới hệ thống và giúp các em lựa chọn những đặc thù tiêu biểu vượt trội nhất của mỗi cảnh. Như thế tôi cho rằng sẽ tạo được hứng thú cho học viên với cảnh sẽ tả.

Thứ tư : Cách rèn luyện kĩ năng diễn đạt trong văn tả cảnh

Chúng ta biết trong trong thực tiễn lúc bấy giờ phần nhiều phần nhiều học viên viết văn ở toàn bộ các khối lớp nói chung và học sinh khối lớp 6 nói riêng các em đều rất kém trong khâu diễn đạt, hoàn toàn có thể các em hiểu ý nhưng không diễn đạt được thành văn. Với tình hình trên, là một giáo viên đang trực tiếp giảng dạy bộ môn Ngữ văn lớp 6 tôi đã đưa ra cách rèn luyện kĩ năng diễn đạt đơn cử của phần văn miêu tả cảnh.

Như trên tìm được đặc thù tiêu biểu vượt trội của cảnh sẽ tả đã là một bước quan trọng tuy nhiên chưa phải là đã tả cảnh. Miêu tả cảnh là dựng lại được cảnh một cách sôi động, chân thực và có tính thẩm mỹ và nghệ thuật. Vậy những đặc thù đã tìm được sẽ được diễn đạt như thế nào ? Đó là điều giáo viên tất cả chúng ta phải chăm sóc. Thực tế là qua nhiều năm giảng dạy và chấm bài cho học viên. Tôi thấy một điều đáng buồn là vốn ngôn từ của các em rất nghèo nàn, diễn đạt rất lủng củng, hiện tượng kỳ lạ bí từ, dùng từ sai nghĩa, lặp từ, lặp ý … Như vậy để giúp các em viết được một bài văn diễn đạt trong sáng, mê hoặc tôi nghĩ rằng không còn cách nào khác và thực tiễn hơn đó là trau dồi ngôn từ thẩm mỹ và nghệ thuật cho các em. Nhưng với học viên lớp 6 để các em tự giác làm điều này là rất khó mà nên để học viên tự làm sau khi giáo viên đã tạo được trong lòng các em sự yêu quý, đam mê ngôn từ. Dựa vào tâm lí lứa tuổi tôi đã thử gieo niềm thương mến này qua việc cung ứng và nghiên cứu và phân tích một số ít tư liệu mà tôi đã tinh lọc trích trong các tác phẩm của các nhà văn.

* Ví dụ : đoạn trích miêu tả cảnh trong vườn dưới nắng chiều sau đây :

“ Chiều buông ánh mặt trời trở nên vàng sậm hơn. Ánh chiều vàng trải lên cành lá mái nhà một màu vàng ong nom đẹp lạ. Vườn cây nhà tôi cũng như vậy. Giàn bầu nậm xanh tươi, lá non màu xanh nhạt, lá già thì xanh thẫm. ánh nắng chiều chiếu xuống giàn bầu, bí, cái cốt lá trong xanh lọc qua một lượt hắt một màu xanh ngọc bích xuống vườn. Nhãn, bưởi, mít và các loại cây khác nữa tổng thể đều xanh chi chít nom như chiếc ô khổng lồ. Đó là màu xanh no nắng, no gió và no thức nuôi cây. Vườn cây lao xao gió thoảng đâu đây mùi hương quả chín, hương hoa ngọt lim … ”

Giáo viên cần chú ý quan tâm với học viên rằng để vẽ lên một bức tranh sinh động bằng ngôn từ là một nhu yếu cao so với văn miêu tả. Do đó mạng lưới hệ thống từ ngữ thường được dùng để tả cảnh thường là những tính từ, từ láy bởi đây là lớp từ có giá trị gợi tả cao. Sau mỗi đoạn văn như thế giáo viên nghiên cứu và phân tích những hình ảnh ngôn từ nghệ thuật và thẩm mỹ sáng giá sao cho tạo được hứng thú ở học viên kích thích các em thích tìm và viết những lời văn hay.

Có lẽ rèn kĩ năng điễn đạt là một giải pháp yên cầu kì công mới làm được nó cần phải mất một quy trình rèn luyện qua nhiều bước. Việc này tôi đã triển khai như sau :

Sau khi tạo hứng thú cho học viên qua tiếp xúc với các tư liệu tinh lọc tôi mới cho các em tập diễn đạt bằng hình thức cô đưa ra một loạt hình ảnh nhu yếu học viên dùng lời văn phối hợp giải pháp thẩm mỹ và nghệ thuật so sánh, nhân hóa, từ láy gợi hình, gợi âm để diễn đạt.

* Ví dụ : hình ảnh những giọt sương buổi sáng bình minh : “ Những giọt sương đọng lại trong vòm lá xanh như những hạt ngọc li ti lấp lánh lung linh đang điểm tô cho nàng tiên bình minh thêm đẹp và lộng lẫy. ”

Hay hình ảnh mặt trời ví dụ điển hình : “ Ông mặt trời nở nụ cười tươi tỏa xuống trần gian muôn ngàn giọt nắng, rót tràn cả đường phố rặng cây. ”

Hoặc tiếng chim ngoài vườn : “ Cuối vườn cây cối xanh um, một màu lá xanh mướt của lá chuối xen lẫn lá cà. Lại có tiếng chim lúc bay vút lên cao thả vào không trung nghe mát lành, lúc lại khoan thai dìu dặt như ngón tay thon thả búng vào dây đàn thập lục, nẩy lên tiếng đồng hồ đeo tay, tiếng thép lúc đầu vang to sau nhỏ dần, nhỏ dần rồi tắt lịm … ”

Một quan tâm rất cần nhấn mạnh vấn đề cho học viên đó là sử dụng nhiều phép so sánh trong văn miêu tả. Vì hoàn toàn có thể coi so sánh là để tạo những nốt luyến cho những bản nhạc ngôn từ, những nét đậm của bức tranh ngôn từ. Chính vì thế tôi đã tập chung chú ý quan tâm vào việc luyện cách dùng nhiều từ so sánh khác nhau cho học viên sao cho nhiều mẫu mã, phong phú và quyến rũ.

* Ví dụ :

– Trăng về khuya cứ ngỡ là con thuyền đang trôi trên dòng sông Ngân.

– Bầu trời cao vời vợi, trong veo như một dòng sông xanh và mỗi gợn mây là một chú cá tung tăng lượn lờ bơi lội giữa dòng sông dịu dàng êm ả đó.

– Cây cối rì rào, lao xao, lá cây lay động lấp lánh lung linh tựa hàng triệu con mắt lá răm sáng trưng nắng hè …..

Với cách này tôi cho học viên rèn luyện tiếp tục trong các tiết học trở thành những thao tác thuần thục. Tuy thế, một việc làm không hề thiếu ở học viên là các em phải biết tích hợp học hỏi tìm tòi đọc tư liệu để có vốn ngôn từ phong phú, sinh động và mê hoặc.

Thứ năm : Cách rèn kĩ năng dựng đoạn văn tả cảnh.

Để triển khai được cách này, trước hết giáo viên cần xác lập cho học viên hiểu. Dựng được một đoạn văn tả cảnh là phải làm như thế nào ? Thực tế thường thì tất cả chúng ta thấy học viên rất lúng túng trong thao tác này. Các em không biết tả cảnh đơn cử là cảnh gì ? Tả như thế nào ? Theo trình tự từ đâu ? Các em thường hay sa vào kể lể hay liệt kê cảnh một cách tràn ngập không nổi lên được cái đặc trưng tiêu biểu vượt trội của cảnh. Vì thế, không tạo được ấn tượng cho người đọc, người nghe.

Với khó khăn vất vả trên giáo viên tất cả chúng ta phải làm thế nào ? Để vấn đáp câu hỏi này tôi đã làm như sau :

Tôi hướng cho học viên mỗi một cảnh nhỏ sẽ viết thành một đoạn văn toàn vẹn. Xác đinh viết đoạn văn sẽ đi từ khái quát đến đơn cử. Câu đầu đoạn khi nào cũng là câu miêu tả khái quát về cảnh. Sau câu miêu tả khái quát là một loạt câu miêu tả theo trình tự từ gần đến xa theo tầm mắt.

* Ví dụ : đoạn văn miêu tả khái quát cảnh dòng sông : “ Dưới chân em là dòng sông hiền hòa chảy như một tấm lụa trải dài xa tít. Mùa này nước sông lưng chừng, nước sông trong xanh in bóng mây trời sâu thẳm. Mái chèo khuấy động, lăn rung rinh cả những cây tóc tiên dưới đáy. Trên mặt sông điểm xuyến những lá trúc vàng bé tẻo teo như những chiếc thuyền tí hon dập dềnh trên sóng nước bát ngát. Những con sóng lăn tăn như những con rắn vẩy vàng, vẩy bạc đang nô đùa. Sóng vỗ nhẹ hai bên bờ lóc bóc nghe thật vui tai. Trời chiều, trên sông những con thuyền quay quồng cập bến. Tiếng người lao xao trong tiếng hạ buồm cót két bên bờ sông quê …. ”

Giáo viên quan tâm trong quy trình miêu tả đơn cử cho học viên phải miêu tả theo một trình tự cho tương thích với vị trí quan sát phối hợp với lời văn so sánh, lời văn nhận xét, nhìn nhận và sự liên tưởng đa dạng chủng loại.

Chú ý :

– ý của câu trước với câu sau phải có sự lo gic với nhau để tạo được độ kết về mặt nghĩa.

– Những câu ở cuối đoạn thường là những câu có ý nghĩa thâm thúy làm đậm nét cho bức tranh.

– Vì thế giáo viên cần hướng cho học viên biết dành những lời văn trội hơn vào cuối đoạn.

Như vậy, cứ theo cách hướng dẫn trên giáo viên cho học viên luyện viết tiếp tục, viết thành nhiều đoạn văn cho nhiều cảnh khác nhau.

Thứ sáu : Cách rèn luyện cho học viên lời văn chuyển cảnh để link các câu văn trong một đoạn văn tả cảnh.

Sau khi học viên đã biết xây dụng được đoạn văn. Nhưng để đoạn văn có sự link lô gíc, ngặt nghèo thì phải làm như thế nào ? Đó là một câu hỏi mà giáo viên cần phải giúp học viên vấn đáp và thực thi. Giáo viên cần cho học viên biết rằng lời văn chuyển cảnh không nhiều lắm nhưng nó có công dụng rất lớn trong việc link, liên hoàn mạch văn, nó nhìn nhận trình độ khôn khéo của cây bút miêu tả. Vì thế, tôi đã đưa ra 1 số ít cách luyện lời chuyển cảnh để link câu trong đoạn văn như sau :

– Chuyển cảnh bằng cách nối âm thanh với khoảng trống :

* Ví dụ : Nối âm thanh của sự vật bên bờ sông với khoảng trống vắng của bến sông ( lấy động làm tĩnh ) : “ “ Sóng vỗ nhẹ hai bên bờ lóc bóc nghe thật vui tai. Trên sông giờ đây những con thuyền quay quồng cập bến, chất đầy cau tươi, xoài thơm từ các miền đất lạ mang về. Tiếng người lao xao trong tiếng hạ buồm cót két bên bờ sông quê … ”

– Chuyển cảnh theo gam màu :

Ví dụ : “ Sáng nay ra trông thấy màu trời có vàng hơn mọi khi. Màu lúa chín dưới đồng vàng suôm lại. Nắng nhạt ngả màu vàng hoe. Trong vườn lắc lư những quả xoan vàng lịm … ”

– Chuyển các cảnh nhỏ tiếp nối đuôi nhau nhau một cách tự nhiên theo mô típ liên cảnh :

Ví dụ : “ Con đường dài hun hút đã dẫn tới đầu làng. Đập vào mắt em lúc này là nhữn rặng tre làng bạt ngàn ôm lấy ngôi làng nhỏ. Những gốc đa cổ thụ đứng trầm ngâm lặng nhìn xuống xung quanh như có ý muốn tâm sự điều gì với quê nhà …. ”

– Chuyển cảnh bằng cách liên tưởng theo sự quan sát của các giác quan :

* Ví dụ : “ Vườn cây lao xao, gió thoảng đâu đây mùi hương quả chín, hương hoa thơm ngọt lịm. Tiếng chim líu lo như đem hương thơm ấy bay cao, cao mãi … ”

– Ngoài ra giáo viên quan tâm học viên không phải miêu tả cảnh là chỉ có hình ảnh vạn vật thiên nhiên, chỉ miêu tả vạn vật thiên nhiên mà tùy thuộc vào nhu yếu của đề bài mà xác lập trong cảnh phải có hình ảnh con người. Trong cảnh thường có vật, có người. Khi tả cảnh vạn vật thiên nhiên cần điểm xuyến hoạt động giải trí và con người và vật. Vì thế, tả cảnh vật là cách gội quen thuộc của dạng bài tả cảnh.

* Ví dụ : đoạn văn tả cảnh buổi sáng trên quê nhà em có hình ảnh con người : “ … phía xa xa, những đồi cafe, cao su đặc trải dài bạt ngàn như tỏa hương thơm nồng nàn say đắm. Dọc theo những đồi cafe, cao su đặc đó là những con đường dài hun hút đưa chân những cô cậu học viên tung tăng cắp sách đi đến trường … Cùng với chút nắng, chút gió với hương cafe ngào ngạt cùng những cánh rừng cao su đặc bạt ngàn quyện cùng ánh nắng vàng tươi của buổi sáng ban mai đã tạo nên một bức tranh bình minh đẹp tinh khôi, trong sáng trên mảnh đất quê nhà Đắc Lắc thân yêu. ”

Trên đây, là 1 số ít cách và đó cũng là một số ít kinh nghiệm tay nghề nhỏ của bản thân để rèn luyện kĩ năng làm văn miêu tả cảnh cho học viên lớp 6. Tôi đã và đang vận dụng thực thi trong giảng dạy của mình và đã có được hiệu quả khá khả quan.

4 / Kết quả thu được qua vận dụng ý tưởng sáng tạo trong giảng dạy :

Qua một số ít năm học, sau khi tôi điều tra và nghiên cứu và trực tiếp vận dụng 1 số ít giải pháp trên vào giảng dạy ở khối lớp mình được phân công. Tôi đã nhận thấy được những đổi khác khá rõ ở học viên mình trực tiếp giảng dạy. Điều đó được biểu lộ đơn cử là : các em đã có thái độ học tập tốt hơn, mạnh dạn hơn trong việc phát biểu thiết kế xây dựng bài trên lớp, tự tin, nhiệt tình hơn trong học tập, biết lo ngại và có sự sẵn sàng chuẩn bị chu đáo cho môn học nhiều hơn. Ít quan ngại hơn khi cô nhu yếu làm một bài tập làm văn miêu tả nói chung và làm bài văn tả cảnh nói riêng, chất lượng dạy học văn miêu tả ở lớp 6 đã được nâng cao rõ ràng. Chính vì lẽ đó mà tác dụng học tập của các em đã có sự biến hóa khá rõ ràng.

Cụ thể 1 số ít năm học vừa mới qua ỏ những lớp tôi giảng dạy trực tiếp là :

Giỏi : 13 %

Khá : 35 %

Tb : 50 %

Yếu : 2 %

Trên đây là tác dụng tôi đã thu được từ việc vận dụng ý tưởng sáng tạo kinh nghiệm tay nghề của mình trong những năm học gần đây nhất mặc dầu chỉ là những ứng dụng khởi đầu nhưng tôi thấy rất khả quan.

Qua hiệu quả đạt được đó cho thấy rằng các em đã ý thức được tầm quan trọng của môn Văn, biết làm văn tả cảnh. Ở phương diện là một giáo viên trực tiếp đứng lớp tôi thấy mình tự tin, mê hồn hơn với nghề.

4 / Kết luận :

Ai đó đã từng nói rằng : “ Nghiệp văn là nghiệp khổ ” nhưng tôi lại thấy ngược lại, tôi cảm thấy mình sung sướng, niềm hạnh phúc vì được góp sức góp sức mình làm đẹp cho đời. Điều đó lại càng có ý nghĩa hơn vì có lẽ rằng trong nhà trường sẽ không có môn học nào hoàn toàn có thể sửa chữa thay thế được môn Văn. Vì thế niềm vui của mỗi giáo viên Ngữ văn đứng lớp đâu chỉ là chất lượng của mỗi năm học mà chính là những ánh mắt lộng lẫy vì đã hiểu bài, những bàn tay tự viết ra những lời văn óng ánh, những nụ cười thiện cảm với môn văn từ phía học viên. Để đạt đươc những điều vô cùng quý giá đó mỗi giáo viên tất cả chúng ta đâu chỉ có mê hồn nhiệt tình với công tác làm việc giảng dạy mà cần phải tìm tòi hướng đi hiệu suất cao nhất. Đó cũng chính là những gì của nội dung sáng tạo độc đáo mà tôi nói ở trên. Tuy đây chỉ là 1 số ít giải pháp nhỏ của bản thân tâm lý. Tôi rất mong được sự góp phần chỉ bảo của chỉ huy trình độ và của các anh, chị, em đồng nghiệp để sáng tạo độc đáo kinh nghiệm tay nghề của tôi được triển khai xong hơn có hiệu suất cao hơn.

Bấm vào đây tải file Word